Niets gaat ooit verloren

In zijn magistrale werk A Secular Age (2007) levert de Canadese filosoof CHARLES TAYLOR (1931) een belangrijke bijdrage aan een breed en open debat tussen verschillende gelovige en ongelovige posities over de toekomst van religie. Daarnaast geeft hij een historische analyse van de ontwikkeling van religie en secularisatie in de westerse cultuur. Het begrip transformatie vervult daarin een sleutelrol. In dit boek wordt de betekenis van het begrip transformatie in het denken van Taylor onderzocht. Is er een samenhang tussen Taylors transformatiebegrip en zijn opvattingen over transcendentie?

Transformatie als proces van levensverandering maakt deel uit van Taylors definitie van religie. De belangrijkste stelling uit A Secular Age is dat secularisatie een teruggang betekent in het perspectief van transformatie.
A Secular Age wil behalve een historische analyse ook een bijdrage bieden aan een breed en open debat tussen verschillende gelovige en ongelovige posities over de toekomst van religie. In dat debat neemt Taylor zelf duidelijk stelling. Hij breekt een lans voor een gelovig perspectief. Geloof en ongeloof ziet hij niet als twee tegenovergestelde theorieën over de werkelijkheid, maar als oorspronkelijk nauw aan elkaar verwante benaderingen, die op elkaar betrokken blijven.

In het tweede deel van het boek worden de opvattingen van Taylor daarom op die van enkele anderen betrokken. Als eerste komt ERIK BORGMAN aan het woord, als katholiek theoloog die de christelijke traditie op eigentijdse wijze voort wil zetten. Als tweede GER GROOT, als atheïstisch filosoof in wiens cultuurbeschouwing de veranderende plaats van religie een belangrijke plaats inneemt. De derde gesprekspartner is HARRY KUITERT, als protestants theoloog die een radicaal nieuwe benadering en zuivering van het christelijk geloof heeft bepleit.

Iemke Epema laat zien dat de verschillende posities van deze drie denkers overeenkomen met de uitvalsbases die Taylor onderscheidt in het gesprek tussen geloof en ongeloof. Dit debat brengt wezenlijke vragen over de toekomst van het religieuze verleden naar boven die ons allen aangaan, gelovig of ongelovig.

Iemke Epema (1965) is als predikante van de Protestantse Kerk in Nederland verbonden aan de protestantse gemeente Zwolle (Oosterkerk). Ze studeerde theologie in Groningen, Oxford en Leipzig.