Vrij zicht op humanisme

Is iedere mens, omdat hij mens is, humanist? Wanneer je in het woordenboek 'humanisme' opzoekt, lees je de eerste betekenis in vijf woorden: 'het streven humaan te zijn'. Zoek je vervolgens 'humaan' op, dan lees je als eerste betekenis 'menslievend'.
Een humanist is dus iemand die ernaar streeft menslievend te zijn. En streven we daar niet allemaal naar? Daarom verschijnt na die vreselijke ramp ook het bekende gironummer in beeld. Om 'humanitaire hulp' te kunnen verlenen. Door het verlenen van die hulp bevestigen we onze humaniteit, dat wil zeggen onze menselijkheid.
Niet voor niets betekent 'humaniseren': 'meer menselijk maken', zodat je toch zou zeggen: mens zijn betekent humanist zijn. Dat zou met zich meebrengen dat het humanisme de levensbeschouwing met het grootste aantal aanhangers is, namelijk iedereen. En dat klopt niet.



Inhoud

Voorwoord: Iedere mens een humanist?

Hoofdstuk 1 Een definitie van humanisme
Paragraaf 1 Definitie en de bouwstenen van een definitie
Paragraaf 2 Bestaat er een 'humanistische overlevering'?
Paragraaf 3 Het humanisme: een levensbeschouwing of een wereldbeschouwing?
Paragraaf 4 Over de autonome ethiek van het humanisme
Paragraaf 5 Over het gebruik van de menselijke rede
Paragraaf 6 Over gelijkheid en gelijkwaardigheid
Paragraaf 7 Over de vrijheid van de mens
Paragraaf 8 Over humanisme en godsdienst

Hoofdstuk 2 Geschiedenis en hoofdfiguren van het humanisme
Paragraaf 1 Inleiding
Paragraaf 2 De klassieke oudheid
Paragraaf 3 De middeleeuwen
Paragraaf 4 De Renaissance
Paragraaf 5 Het moderne humanisme

Hoofdstuk 3 Belangrijke thema's uit het humanisme
Paragraaf 1 Vrijheid
Paragraaf 2 Godsdienst
Paragraaf 3 Leven en dood

Hoofdstuk 4 Humanisme in de maatschappelijke praktijk
Paragraaf 1 Enkele instellingen
Paragraaf 2 Humanistische gebruiken bij overgangsmomenten
Paragraaf 3 Humanisme over politiek en wetenschap

Namen en begrippen