De forumkeuze in het zeevervoer

Een forumkeuze, dus een beding waarin is bepaald bij welke rechter een geschil moet worden beslecht, komt men in de meeste cognossementen en zeevrachtbrieven tegen. Bij het sluiten van zeevervoerovereenkomsten wordt echter zelden expliciet aandacht besteed aan de forum-keuze. Men gaat meestal akkoord met de door de vervoerder voorgestelde forumkeuze. Re-gelmatig realiseren ladingbelanghebbenden zich pas achteraf nadat een geschil is ontstaan omdat de lading bijvoorbeeld tijdens de zeereis beschadigd is geraakt welke invloed de fo-rumkeuze op de uitkomst van het geschil kan hebben. Niet alleen kan doorslaggevend zijn dat het land van de gekozen rechter partij is bij een bepaald verdrag of dat de rechtspraak in dat land meer vervoerdersvriendelijk is, tevens kan van groot belang zijn dat het voeren van een procedure bij de in de forumkeuze genoemde rechter dermate duur is dat het economisch niet rendabel is om kleine geschillen aan deze rechter voor te leggen. In verband met het laatste moet vooral worden gedacht aan de in cognossementen en zeevrachtbrieven veel voorkomen-de forumkeuze ten gunste van de High Court te Londen. De vraag of tussen partijen een be-paalde forumkeuze tot stand is gekomen, hetgeen in principe een vraag is van meer procesrechtelijke aard, kan derhalve van wezenlijk belang zijn voor de uitkomst van een tussen partijen gerezen materieelrechtelijk geschil.

In dit boek wordt uitgebreid aandacht besteed aan de vraag of in verschillende in het zeever-voer veelvoorkomende situaties een forumkeuze tot stand komt. Vertrekpunt voor de beoordeling is regelmatig een bepaalde praktijksituatie. Omdat bij vervoerovereenkomsten, anders dan bij de meeste overeenkomsten, in de regel een derde, bijvoorbeeld een derde-cognossementhouder, op een later moment op een of andere manier partij wordt bij de ver-voerovereenkomst, wordt ook uitgebreid ingegaan op de vraag in hoeverre deze derde uitein-delijk gebonden is aan de forumkeuze.

De forumkeuze in de zin van artikel 23 EEX-Vo/artikel 25 EEX-Vo (nieuw) staat in dit boek centraal. Bij de bespreking van dit artikel wordt ook gekeken naar andere bepalingen van de gewijzigde EEX-Vo, zoals artikel 31 lid 2 en 3 EEX-Vo (nieuw). Verder wordt ingegaan op de vraag hoe de Nederlandse rechter een derogerende forumkeuze, die niet valt binnen het toepassingsgebied van artikel 23 EEX-Vo/artikel 25 EEX-Vo (nieuw), moet beoordelen. De meest belangrijke bepalingen in dit verband zijn artikel 8 en 629 Rv.