Lerende scholen

De laatste jaren doet het idee dat een school kan leren steeds meer opgang.
Het wordt duidelijk dat scholen niet op commando, per fiat of via regelgeving vernieuwd kunnen worden en een ander aanzien kunnen krijgen. Dat moet gebeuren doordat scholen een op leren gerichte attitude aannemen. Dit houdt in dat iedereen in het systeem zijn ambities kan waarmaken, werkt aan zijn houding en samen met anderen zijn capaciteiten ontwikkelt.
In een lerende school onderkennen mensen die van oudsher wantrouwig tegenover elkaar staan - ouders en leerkrachten, onderwijsdeskundigen en plaatselijke zakenmensen, bestuurders en vakbondsleden, mensen binnen en buiten de schoolmuren, leerlingen en leerkrachten - dat ze hetzelfde belang hebben bij de toekomst van het schoolsysteem en dat ze van elkaar kunnen leren.

Dit boek, het vierde in de Vijfde Discipline-serie, bestaat uit 191 artikelen van 113 auteurs, met daarin gereedschappen en methodes, verhalen en overpeinzingen, richtinggevende ideeën, oefeningen en hulpmiddelen die mensen gebruiken om van onderwijsinstellingen lerende organisaties te maken. Veel artikelen zijn uiterst pragmatisch, erop gericht leerkrachten, schoolleiding en ouders te helpen bepaalde problemen op te lossen. Andere artikelen zijn meer
bespiegelend van aard en geven ons een nieuwe kijk op de school, zodat we daarbinnen beter kunnen functioneren of effectiever veranderingen kunnen aanbrengen. De artikelen geven geen voorschriften, leggen geen beperkingen op en de handreikingen die gedaan worden zijn simpel aan te passen aan uiteenlopende omstandigheden.

De benadering van de Vijfde Discipline lijkt weerklank te vinden bij opvoeders en leerkrachten dankzij de achterliggende premisse over het leren in organisaties: dat ambities van individuele mensen hand in hand kunnen gaan met betere prestaties van de organisatie op de lange termijn. De resultaten van lerende-organisatieprojecten laten opmerkelijke verbeteringen zien, maar
belangrijker is nog dat ze een doorbraak betekenen in de manier waarop mensen denken en voelen.

Peter Senge is hoofddocent aan het Massachusetts Institute of Technology en samen met zijn Vijfde Discipline-team auteur van de internationale bestsellers De Vijfde Discipline, Het Vijfde Discipline-praktijkboek en De Dans der Verandering.