Opgestaan van de grond

Jos Saramago
Opgestaan van de grond

Het oerboek van de Nobelprijswinnaar


In het dorpje Lavre in Alentejo weet Jos Saramago op zekere dag
niet hoe het verder moet met de roman die hij onder handen heeft,
Opgestaan van de grond. Om de impasse te doorbreken draait hij een
nieuw vel in de typemachine en begint gewoon te schrijven, zonder
onderbreking. En zo ontstaat, bijna terloops, het oerboek van
zijn stijl. Achtenvijftig was hij toen het verscheen en in zeventien
jaar tijd schreef hij vervolgens het oeuvre bijeen dat hem in 1998
de Nobelprijs opleverde.
In Opgestaan van de grond beschrijft Saramago de geschiedenis van
de familie Mau-Tempo, eenvoudige landarbeiders in het zuiden van
Portugal. Vier generaties verzet en leed tegen een achtergrond van
monarchie, republiek en dictatuur, tot de Anjerrevolutie ten slotte
uitzicht biedt op verandering. En dat alles in de stijl die met dit
boek geboren werd: een onstuitbare stroom van zich aan elkaar
vasthakende zinnen met ingevatte dialogen, schijnbaar geleid door
de ingevingen van het moment, die het verhaal onderbreken voor
gedachten en overpeinzingen, of die het onverhoeds een andere
wending geven alles met meesterhand bijeengehouden. In Opgestaan
van de grond, een even bewogen als bevlogen roman, staat niet
alleen een volk op, maar ook een nieuwe schrijver.

Saramago dankt de Nobelprijs aan zijn verbeeldingskracht, de ironie die
hij aan de dag legt en zijn grote vermogen met de mens mee te voelen.
Academie voor de Nobelprijs

Saramagos boeken roepen Garca Mrquez in herinnering vanwege hun
epische pretenties, en met Primo Levi deelt hij het inzicht in de breekbaarheid
van de door tegenspoed geplaagde mens. The Times