Pensioenzaken

Het pensioenbouwwerk is een majestueus maar afstandelijk gebouw met veel verdiepingen, grote vertrekken en lange kruisgangen maar ook een bouwwerk met kleine zolderkamertjes, nissen en stoffige kelders. Een bouwwerk met een hecht fundament, dikke muren en hoge kantelen. Een onneembare vesting waarin je gemakkelijk verdwaalt, waarin velen zich niet echt thuis voelen en slechts weinigen de weg kennen.

Lange tijd werd het bouwwerk gemeden; het was een gesloten front met kostbare schatten: de pensioenen van miljoenen Nederlanders. Zij vertrouwden de slotheren met hun financials en vermogensadviseurs. Zij waakten terwijl wij sliepen of genoten van het carpe diem.

Maar eind vorige eeuw begon het dak te lekken, kwamen er scheuren in de muren en werd het fundament door betonrot aangevreten. Het eens zo trotse bouwwerk stond nog niet op instorten maar er moest wel een leger adviseurs aan te pas komen om het bouwwerk te redden. Er was veel gekrakeel. Steigers werden geplaatst en een nieuw fundament werd gelegd maar garanties voor absolute veiligheid konden niet meer worden gegeven Alles werd anders: soberder en onzekerder.

De gevaren die het bouwwerk bedreigen, zijn nog steeds niet in de kiem gesmoord. Maar de pensioenfondsen, hun toezichthouders, de overheid en de sociale partners zijn druk doende - met vallen en opstaan - het pensioenstelsel te vernieuwen en aan te passen aan de eisen van een snel veranderende tijd. De tijd zal het leren of uit de as van het oude bouwwerk straks kloek en parmantig een nieuw, solide pensioengebouw herrijst: klaar voor de 21e eeuw.

Het boek PensioenZaken is een gids die de lezer stapsgewijs kennis laat maken met de architectuur en de pijlers van het Nederlandse pensioensstelsel. Vanuit een spectrum van percepties wordt hij zonder te verdwalen langs de paden van het pensioenstelsel geleid: soms zijn die paden steil en glibberig, soms bezaaid met voetangels en klemmen maar uiteindelijk zal hij de prachtige vergezichten aanschouwen: details worden onderdelen, onderdelen worden delen en delen rijgen zich aaneen tot een geheel.

De moderne burger zal en kan niet meer louter kiezen voor het carpe diem: hij zal een brug - veel bewuster dan voorheen - moeten slaan tussen het moderne carpe diem en het eeuwenoude memento mori.